Spośród wielu dziedzin kultury, plastyka zda się w Busku bezsprzecznie zajmuje czołowe miejsce. Pionierami, którzy przecierali plastyczny szlak w naszym mieście byli tutejsi nauczyciele w osobach Marcina Kurzei oraz Tadeusza Szybajły.

Niestety, brak osobnej instytucji kulturalnej a nawet zwykłej sali przystosowanej do ekspozycji dzieł plastycznych uniemożliwiał dalszą ich działalność. Kamieniem milowym dla rozwoju plastyki było otwarcie w 1964 roku Powiatowego Domu Kultury. Na efekty nie trzeba było długo czekać, a to za sprawą dwóch instruktorów tzn. Stanisława Przodo i Piotra Kalety, którzy zadecydowali o żywocie buskiej plastyki. Ich działalność można zdecydowanie uznać za pozytywistyczną pracę u podstaw. Kółko plastyczne oraz kółko fotograficzne powoli, uparcie ale systematycznie poszerzały grono miłośników, a potem twórców plastyki i jej znaczącego działu – fotografiki. To właśnie w miejscowym Domu Kultury miały miejsce wystawy plastyczne i fotograficzne buskich twórców; zrazu zbiorowe a potem indywidualne. Udane próby wystawiennicze skłoniły kilkoro plastyków-amatorów do założenia przy Domu Kultury klubu twórców nieprofesjonalnych. Niezmordowanym animatorem klubu został autor i realizator pomysłu – Stanisław Przodo. Pionierami uprawiania i eksponowania swojej twórczości byli: Henryk Wnuk, Jan Malmon, Bogdan Orłowski i Marian Żywczyk. Ich poczynania podziałały zaraźliwie na innych. Grono chcących wziąć udział w wystawach rosło z roku na rok. Niezależnie od tzw. twórców – amatorów, tworzyli artyści – plastycy zrzeszeni w instytucjonalnych związkach twórczych. Wszyscy doszli do konkluzji, że w Busku powinna powstać profesjonalna galeria z prawdziwego zdarzenia. Wśród kilku propozycji wybrano szczęśliwie opuszczoną po Bibliotece Miejskiej willę „Polonia” jako miejsce przyszłej galerii. Pozytywna opinia dyrektora kieleckiego BWA Mariana Rumina oraz zgoda naczelnika Stefana Komendy, który po obejrzeniu miechowskiej galerii „U Jaksy”, nabrał przekonania o celowości otworzenia podobnej placówki w Busku, przyśpieszyły jej otwarcie. Szczęśliwą rękę miał naczelnik Komenda rekomendując na kierownika galerii Bogdana Ptaka, który wykorzystał swe doświadczenie i wiedzę do urządzenia autentycznej, profesjonalnej galerii. Żywot galerii, która przyjęła nazwę „Zielona”, rozpoczął się wystawą nestora buskich plastyków Leszka Kurzei w dn. 26 maja 1989 r. Od tej daty co miesiąc przez długie 18 lat zorganizowano w buskiej placówce BWA ponad dwieście wystaw. Sukcesy artystyczne i towarzyskie „Zielonej” podziałały zapładniająco na powstanie kolejnych miejsc wystawienniczych: w willi „Słowacki”, w pensjonacie „Zamek Dwesław”, w Starostwie Powiatowym, w hotelu „Pod Świerkiem” , w Sanatorium „Włókniarz” i w parafialnej galerii „U Alberta”. Nie zaprzestało ani na chwilę swej działalności wystawienniczej Buskie Samorządowe Centrum Kultury. Zaiste Busko wyrosło na potęgę plastyczną. W roku jubileuszu 720-lecia miejskości Buska, sześcioro buskich plastyków, z których każdy już może poszczycić się indywidualną wystawą, postanowiono uczcić buski jubileusz wystawą swych prac. Należy nadmienić, że wymienieni artyści są ściśle związani z działalnością Galerii „Zielona”. Oto oni: Beata Borek, Piotr Kaleta, Bogdan Ptak, Tamara Maj, Bogdan Kowalczyk i Marek Wawro.

Franciszek Rusak